“Θα τελειώσουν άσχημα στην Ελλάδα”

Προειδοποίηση-τρόμος της προέδρου της Αργεντινής για το ΔΝΤ: “Θα τελειώσουν άσχημα στην Ελλάδα”! Προειδοποίηση-τρόμος για την Ελλάδα από την πρόεδρο της, παθούσης από το ΔΝΤ, Αργεντινής, Christina Fernandez De Kirchner, για την Ελλάδα και τα εξοντωτικά οικονομικά μέτρα λιτότητας που δέχθηκε η κυβέρνηση Παπανδρέου: «Τα άγρια μέτρα λιτότητας θα συναντήσουν αντίσταση. Θα τελειώσουν άσχημα στην Ελλάδα. Τα οικονομικά μέτρα που πήραν θα πυροδοτήσουν κοινωνική αναταραχή, όπως αυτή που αντιμετώπισε η χώρα μας την περασμένη δεκαετία”. «Οι συνταγές που επιβάλλονται στην Ελλάδα είναι ταυτόσημες με αυτές που εφαρμόστηκαν εδώ το 2001», δήλωσε πριν δύο ώρες περίπου σε δημοσιογράφους στην Αργεντινή η Kirchner, υπογραμμίζοντας τις ομοιότητες μεταξύ της κατάστασης που επικρατεί στην Ελλάδα και την κοινωνική, πολιτική και οικονομική κρίση που συγκλόνισε την Αργεντινή προτού η χώρα κηρύξει στάση πληρωμών.

Η ισχυρή μεσαία τάξη της Αργεντινής, που αποτελούσε τη «ραχοκοκαλιά» της κοινωνίας και της οικονομίας της, σταδιακά διαλύθηκε προς όφελος μίας ολιγάριθμης διεφθαρμένης οικονομικής και πολιτικής ελίτ. Το 60% του πληθυσμού σε μία δεκαετία βρέθηκε κάτω από το όριο της φτώχειας με το 55% των εργαζομένων να είναι ανασφάλιστοι. Η διόγκωση του δημοσίου τομέα, η διαφθορά και η φοροδιαφυγή απεδείχθησαν, όπως και στην περίπτωση της Ελλάδας, καρκινώματα για την οικονομία. Ο πληθωρισμός καταδυνάστευε τη χώρα, οι τιμές, μήνα με το μήνα, αυξάνονταν ραγδαία και οι πολίτες έβλεπαν, ανήμποροι να αντιδράσουν, το νόμισμά τους να χάνει καθημερινά την αξία του. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, το χρέος της Αργεντινής ανήλθε στο 41% από 29% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, μεταξύ 1993 και 1998. Το 1997, η γειτονική Βραζιλία βρέθηκε σε βαθιά κρίση, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα την υποτίμηση του βραζιλιάνικου νομίσματος κατά 50% της αρχικής του αξίας. Οι εξαγωγές της Αργεντινής προς τη Βραζιλία εκμηδενίστηκαν, ενώ αυξήθηκαν κατακόρυφα οι εισαγωγές. Παράλληλα, η άνοδος της τιμής του δολαρίου, με το οποίο ήταν συνδεδεμένο το αργεντίνικο νόμισμα, κατέστησε τα προϊόντα της Αργεντινής μη ανταγωνιστικά στις διεθνείς αγορές, πλήττοντας θανάσιμα κάθε κλάδο παραγωγικής δραστηριότητας. Το 1998, η Αργεντινή είχε φτάσει να δανείζεται από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές με επιτόκιο 10,5% και αναγκαστικά κατέφυγε για πρώτη φορά στο ΔΝΤ. Το ΔΝΤ είχε χορηγήσει δάνεια 7,2 δισ. δολ. το 1999 και 39,7 δισ. δολ. τον Δεκέμβριο του 2000, όμως οι όροι ήταν ασφυκτικοί. Οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων μειώθηκαν και οι καταθέσεις πάγωσαν. Την ίδια περίοδο, οι επενδυτικές τράπεζες συνέχιζαν να προωθούν το χρέος της χώρας στη δευτερογενή αγορά ομολόγων, με ακόμα υψηλότερες αποδόσεις. Προώθησαν ένα Debt Swap (ανταλλαγή χρέους), όπου οι ιδιοκτήτες ομολόγων αποκτούσαν το δικαίωμα να πάρουν νέα ομόλογα μεγαλύτερης διάρκειας με ευνοϊκότερους όρους. Το σκεπτικό ήταν να μεταφερθεί η εξόφληση του χρέους από το 2001 στο 2005. Πράγματι, 30 δισ. δολάρια άλλαξαν διάρκεια ζωής και επτά επενδυτικές τράπεζες εισέπραξαν 100 εκατ. δολάρια σε προμήθειες. Όμως, μέσα σε μερικές μόλις εβδομάδες, η Αργεντινή κατέληξε ξανά χωρίς χρήματα, γιατί οι αγορές δεν πείστηκαν για την αποτελεσματικότητα της οικονομικής πολιτικής της. Στα τέλη του 2001, η κρίση οδήγησε την κοινωνία σε σημείο ανάφλεξης. Το ξέσπασμα της λαϊκής οργής ήλθε, όταν ο κεντροαριστερός ντε λα Ρούα, απαγόρευσε την ανάληψη μετρητών από τις τράπεζες, πέραν του ποσού των 250 δολαρίων το μήνα. Εργάτες, υπάλληλοι και αγρότες μάχονταν στους δρόμους της Αργεντινής και ο Ντε λα Ρούα πρόλαβε να διαφύγει με ελικόπτερο από την ταράτσα του προεδρικού μεγάρου, για να γλυτώσει από την οργή του όχλου. Ο νέος πρόεδρος, Νέστορ Κίρτσνερ, έκανε στάση πληρωμών και δεν αναγνώρισε το χρέος. Δεν συμπεριέλαβε ούτε ένα νεοφιλελεύθερο οικονομολόγο στο επιτελείο του και απαίτησε από τους δανειστές και το ΔΝΤ τη διαγραφή του. Μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις, οι δανειστές και το ΔΝΤ ΔΙΕΓΡΑΨΑΝ το 75% της οφειλής και δέχθηκαν την αποπληρωμή των υπολοίπων με προνομιακούς όρους. Το πάλαιψαν και το κέρδισαν. Οι τόκοι των ληξιπρόθεσμων δανείων δεν αναγνωρίστηκαν ποτέ από την Αργεντινή, παρά το ότι αρχικά είχε συμφωνήσει να τους πληρώσει. Τώρα η Αργεντινή αργά, αλλά σταθερά, έχει μπει στο δρόμο της οικονομικής ανάπτυξης. Σήμερα, η χώρα κατηγορεί το ΔΝΤ για κακοδιαχείριση της κρίσης του 2001-2002 και επισημαίνει ότι μπορεί να μιλά για οικονομική ανεξαρτησία, μακριά από την επίβλεψή του. Φέτος αναμένει ανάπτυξη από 3,5% ως 5%. Οσο για το υπόλοιπο του χρέους έκανε πρόσφατα μία πρόταση για αποπληρωμή 34 σεντς στο ένα δολάριο. Και αν θέλουν… Η Πρόεδρος της Αργεντινής προειδοποιεί την Ελλάδα
Στις 10 Μαΐου η νέα πρόεδρος της Αργεντινής Κριστίνα Φερνάντεζ, σε μια ομιλία της σχετικά με τη μείωση των δημοτικών χρεών, αναφέρθηκε και στο πρόβλημα της Ελλάδας. Η αναφορά της εκείνη στην Ελλάδα δημοσιεύτηκε στη χώρα μας πολύ περιορισμένα. Κατ’ ουσίαν λογοκριμένη. Να τι είπε:
«Το κάνουμε αυτό (σ.σ.: τη μείωση των χρεών στους δήμους) σε μια πολύ σημαντική στιγμή, όχι μόνο για τη χώρα μας, την οποία απασχολεί ξανά, πιστεύω, αυτή τη φορά το τελευταίο στάδιο της ανταλλαγής του χρέους που υπερδιογκώθηκε το 2001, αλλά επίσης το κάνουμε σε μια πολύ σημαντική στιγμή για τον κόσμο, όπου βλέπουμε ότι σκοπεύουν να εφαρμόσουν τις ίδιες συνταγές που εφαρμόσαμε εμείς και οι οποίες προκάλεσαν την έκρηξη του 2001.
Ψηφίσαμε, ως Διεθνές Νομισματικό Ταμείο – ως μέλη αυτού του Ταμείου – προφανώς ευνοϊκά για την απόδοση του δανείου στην Ελλάδα, αλλά επίσης με ψήφο κριτικής, με την έννοια ότι θέλουμε να ξεκαθαρίσουμε τις φοβερές συνέπειες που θα έχει καθώς και τη δυσαρμονία, την ουσιαστική αναντιστοιχία, αφενός, του να επιδιώκουν την μείωση του ΑΕΠ μιας χώρας και, αφετέρου, αυτή η χώρα να καταλήγει να πληρώνει μεγαλύτερο χρέος από αυτό που είχε κατά τη στιγμή της κρίσης.
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς οικονομολόγος για να πει ότι, αν μειωθούν τα εισοδήματά μου και αν μειωθούν και οι ρυθμοί της παραγωγής, είναι φανερό ότι δεν θα μπορέσω να πληρώσω ποτέ τα χρήματα τα οποία μου δάνεισαν επειδή δεν μπορούσα να πληρώσω και τα οποία είναι πολύ περισσότερα από αυτά που χρωστούσα πριν.
Είναι επίσης φανερό ότι πρόκειται να επαναληφθούν συνταγές οι οποίες στην πραγματικότητα προτίθενται να διασώσουν το πιστωτικό σύστημα. Να πάρουν και να κρατήσουν τις θέσεις που έχουν καταλάβει οι τράπεζες σε αυτές τις χώρες με όρους χρέους, όπως η ανταλλαγή χρέους που έγινε στη Δημοκρατία της Αργεντινής: λογαριασμοί που μπήκαν από την πόρτα και βγήκαν ακριβώς από το επόμενο παράθυρο.
Εμείς πιστεύουμε ότι αυτές οι πολιτικές – δυστυχώς, γιατί θα προτιμούσαμε να κάνουμε λάθος – είναι καταδικασμένες σε αποτυχία. Και γι αυτό δεν τις εφαρμόζουμε στη χώρα μας. Εφαρμόζουμε ένα μοντέλο, από το 2003, τελείως διαφορετικό, που επιτρέπει μια πιο δυναμική μείωση του χρέους και ταυτόχρονα πιο πολλή υποστήριξη από το κράτος».

Η Αργεντινή δεν μπόρεσε να λύσει τα οικονομικά και κοινωνικά της προβλήματα, αλλά η εκδίωξη της κηδεμονίας του ΔΝΤ και η μονομερής διαγραφή πάνω από το 70% του δημόσιου χρέους της την έσωσε από την ολοκληρωτική καταστροφή. Αυτή την πολιτική επιλογή του 2003 υπερασπίζεται η πρόεδρος Κριστίνα Φερνάντεζ.