Οι ζημιές των εταιρειών και το τέλος επιτηδεύματος.

«Πενία, τέχνας κατεργάζεται». Μια ρήση που προέρχεται από διάλογο αρχαίων προγόνων μας και παραπέμπει ευθέως  στην ευελιξία και στην ευρηματικότητα του ανθρώπινου μυαλού, προκειμένου να επινοηθούν λύσεις, ικανές να βοηθήσουν στην εξισορρόπηση δύσκολων καταστάσεων (πενία = φτώχεια). Ας έλθουμε στο θέμα μας. Δεκάδες χιλιάδες φορολογικών δηλώσεων εταιρειών, τα τελευταία χρόνια της οικονομικής ύφεσης και των, κινούμενων στα όρια της ανοχής και αντοχής της κοινωνίας, μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής, υποβάλλονται με αρνητικό πρόσημο αποτελεσμάτων. Όπως έχουμε σχολιάσει σε προηγούμενο σημείωμα, μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων «επιδοτεί» θέσεις εργασίας, μέσω των ζημιογόνων ισολογισμών, στον βαθμό που δεν προβαίνει σε απολύσεις εργαζομένων και στο επίπεδο που αυτό βεβαίως είναι εφικτό, σε σχέση με την κεφαλαιακή διάρθρωση. Ασφαλώς δε, ελπίζοντας ότι σταδιακά θα αρχίσει να αντιστρέφεται το κλίμα και να εμφανιστεί, έστω δειλά, η ανάκαμψη.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχει η ανάγκη συγκέντρωσης δημοσίων εσόδων. Το κράτος «επινόησε» την περίπτωση να εισπράττει φόρο, ακόμη και κατά τις περιόδους καταγραφής αρνητικών αποτελεσμάτων από τις επιχειρήσεις. Πρόκειται για το περίφημο τέλος επιτηδεύματος (άρθρο 31, Ν 3986/2011), για το οποίο αξίζει να σημειώσουμε ότι ακόμη και η, κατά τα λοιπά, ανεπηρέαστη και αντικειμενική Διεύθυνση Επιστημονικών Μελετών της Βουλής (αλήθεια, γιατί τους πληρώνουμε όλους αυτούς; Από τι μας προστατεύουν;), δεν «τόλμησε» να το σχολιάσει, προφανώς καλυπτόμενη πίσω από το γενικό επιχείρημα της πολιτείας ότι «όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι επιχειρήσεις είναι εξ ορισμού φοροφυγάδες, οπότε αφού δεν έχουμε άλλον τρόπο να συλλάβουμε τα αποκρυπτόμενα εισοδήματα, θα επιβάλλουμε φόρο γενικώς και αδιακρίτως».
Σε κάθε περίπτωση, παραθέτουμε την εισηγητική έκθεση επί του σχεδίου νόμου (που έμελλε να είναι ο περιλάλητος 3986/2011), χωρίς να γνωρίζουμε τον συντάκτη της, απλώς βλέπουμε τα ονόματα των υπουργών, ως αρμοδίων καθ’ ύλην, που την υπέγραψαν (27 Ιουνίου 2011), τα οποία ωστόσο, δεν έχει νόημα να αναφερθούν εδώ (σ.σ.: οι υπογραμμίσεις στο κείμενο, έγιναν με δική μας πρωτοβουλία):
«Διαπιστώνεται ότι, περίπου 700.000 επιτηδευματίες και ελεύθεροι επαγγελµατίες δηλώνουν καθαρά κέρδη κάτω του αφορολογήτου ορίου των 12.000 ευρώ. Δεδομένων των δημοσιονομικών συνθηκών τις οποίες διέρχεται η χώρα µας προτείνεται η θέσπιση ελάχιστου φόρου εισοδήµατος από τη δραστηριότητα των εµπορικών επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών, ούτως ώστε να ενισχυθούν τα δηµόσια έσοδα. Σηµειώνεται ότι δεν καταργείται ο λογιστικός προσδιορισµός και το ποσό του ελάχιστου φόρου επιβάλλεται µόνο στις περιπτώσεις εκείνες που προκύπτει µικρότερος φόρος µε βάση τα δηλούμενα καθαρά κέρδη.
Με τον τρόπο αυτό δεν επιβαρύνονται (sic!) οι ειλικρινείς φορολογούμενοι (επιτηδευματίες και ελεύθεροι επαγγελµατίες) που δηλώνουν µεγαλύτερα ποσά και όλοι πλέον θα συνεισφέρουν στη διαχείριση των κοινών της χώρας µε τη θέσπιση του ελάχιστου φόρου. Τα κριτήρια που τίθενται είναι ο πληθυσμός και η τιµή ζώνης, που ασκείται η δραστηριότητα. Εξαιρούνται από τις νέες αυτές διατάξεις οι επιτηδευματίες για τα πρώτα πέντε έτη της άσκησης της δραστηριότητάς τους και όσοι επιτηδευματίες πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν κατά τα επόµενα τρία έτη».
 Πώς κατέληξε η διάταξη, το γνωρίζουμε όλοι (άρθρο 31, Ν 3986/2011). Δεν επρόκειτο για επιβολή φορολογικής επιβάρυνσης μόνο σε περιπτώσεις που θα προέκυπτε μικρότερος φόρος με βάση τα δηλούμενα καθαρά κέρδη, αλλά αντιθέτως, ακόμη και με ζημιές, η επιχείρηση καλείται να καταβάλλει το τέλος επιτηδεύματος. Ευτυχώς, που ίσχυσε τουλάχιστον η πενταετία «χάρητος» για τους νέους επιτηδευματίες.
Στη συνέχεια, ακολουθεί άλλη, ομολογουμένως «έξυπνη σκέψη»: Γιατί να αποστέλλεται ιδιαίτερο εκκαθαριστικό για το τέλος επιτηδεύματος, με επιπλέον έξοδα αποστολών-εκτυπώσεων κ.λπ.; Το «επιτελείο» ανακάλυψε το «προσυμπληρωμένο». Μάλιστα, χωρίς δυνατότητα επέμβασης του χρήστη στον συγκεκριμένο κωδικό. Έτσι λοιπόν, το τέλος επιτηδεύματος «έρχεται» με την φορολογική δήλωση της εταιρείας, ή με την πράξη προσδιορισμού του φόρου του φυσικού προσώπου (αυτό ίσχυε και πέρυσι). Με την πρακτική αυτή, μεταβάλλεται ο φορολογικός συντελεστής που προβλέπει ο νόμος για την φορολόγηση των κερδών.
Δύο ενδεικτικά παραδείγματα:
1. Εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ), με ένα υποκατάστημα στην επαρχία, κατόρθωσε μετά βίας και μετά από πολλές περικοπές εξόδων να δείξει στον ισολογισμό της καθαρά κέρδη 20.000 ευρώ. Μετά την φορολογική αναμόρφωση, το φορολογητέο ποσό διαμορφώνεται σε 22.000 ευρώ. Ο φόρος φυσιολογικά θα ήταν: 22.000,00 χ 26% = 5.720,00. Προστίθεται όμως (προσυμπληρωμένα) το τέλος επιτηδεύματος  1.600 ευρώ (1.000 ευρώ έδρα + 600 ευρώ υποκατάστημα). Συνεπώς, θα καταβληθεί συνολικά 7.320 ευρώ φόρος και επομένως, ο συντελεστής φορολογίας είναι: 7.320,00 / 22.000,00 = 0,3327 ή 33,27% (επί του καθαρού ποσού των λογιστικών κερδών, ακόμη χειρότερα!). Επιπλέον, το τέλος επιτηδεύματος δεν αφαιρείται, προκειμένου να προσδιοριστεί το φορολογητέο αποτέλεσμα (και με τον «παλιό» και με τον «νέο» ΚΦΕ), οπότε καταβάλλεται μεν από το νομικό πρόσωπο, αλλά στην ουσία επιβαρύνει τους φορείς - φυσικά πρόσωπα (στη διανομή των κερδών).
2. Ανώνυμη εταιρεία, με δύο υποκαταστήματα παρουσιάζει ζημιές στον ισολογισμό της, ωστόσο αναγκάζεται να καταβάλλει το τέλος επιτηδεύματος (1000,00 + 600,00 + 600,00 = 2.200,00). Συνεπώς και με ζημιές, θα καταβληθεί φόρος.
Συμπέρασμα: Όλες οι εταιρείες, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, θα κληθούν με την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων,  να πληρώσουν αυτόν τον ιδιότυπο φόρο που ονομάζεται τέλος επιτηδεύματος.
Συζητάμε για μείωση του συντελεστή φορολόγησης των εταιρικών κερδών, όταν υπάρχουν όλες αυτές οι στρεβλώσεις;


Νίκος Σγουρινάκης
http://epixeirisi.gr/