Ποιοι έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν Ε9 μέχρι 30.5.2014

Έχουν απομείνει σχεδόν δέκα ημέρες μέχρι την εκπνοή της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (Ε9) για φυσικά και νομικά πρόσωπα. Μέσα από την ανάλυσή μας θέλουμε να υπενθυμίσουμε στους συναδέλφους μερικά σημεία που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.

Εκτός όμως από την παραπάνω περίπτωση, υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις που επιβάλλουν την υποβολή του Ε9. Ας δούμε αναλυτικά τις περιπτώσεις αυτές: Υποχρέωση να υποβάλουν δήλωση μέχρι τις 30.5.2013 έχουν όσοι φορολογούμενοι (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) είχαν μεταβολές στην περιουσιακή τους κατάσταση εντός του έτους 2013 και για τα εμπράγματα δικαιώματα που είχαν στην κατοχή τους την 1.1.2014.
α) Δήλωση Ε9 για όσους έχουν τακτοποιήσει ή νομιμοποιήσει ημιυπαιθρίους χώρους ή αυθαίρετα, στην περίπτωση που δεν έχουν αναγράψει τις αλλαγές αυτές σε προηγούμενες δηλώσεις Ε9.
β) Δήλωση της πραγματικής κατάσταση του ακινήτου. Δήλωση δηλαδή των πραγματικών τετραγωνικών των κύριων και βοηθητικών χώρων ακόμα και εάν αυτοί δεν έχουν τακτοποιηθεί ή ρυθμιστεί με κανέναν από τους νόμους των προηγούμενων ετών. Η υποχρέωση αυτή απορρέει από τον νόμο που εισήγαγε τον νέο φόρο (ν.4223/2013 - ΕΝΦΙΑ), και συγκεκριμένα από το άρθρο 1 παράγραφος 5.

Άρθρο 1. Αντικείμενο του φόρου  5. Για τον καθορισμό του ΕΝ.Φ.Ι.Α. λαμβάνεται υπόψη η πραγματική κατάσταση του ακινήτου. Η πραγματική κατάσταση του ακινήτου προκύπτει από την οριστική εγγραφή στο κτηματολογικό γραφείο. Αν δεν υπάρχει οριστική εγγραφή, λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία του ακινήτου, όπως προκύπτουν από τον τίτλο κτήσης. Αν δεν υπάρχει τίτλος κτήσης, λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία της πραγματικής κατάστασης του ακινήτου. Αν η πραγματική επιφάνεια του ακινήτου υπερβαίνει αυτή που αναγράφεται στην οριστική εγγραφή στο κτηματολογικό γραφείο ή στον τίτλο κτήσης ή στην άδεια οικοδομής ή έχει γίνει αλλαγή της χρήσης του ακινήτου, λαμβάνεται υπόψη η πραγματική επιφάνεια και η πραγματική χρήση του ακινήτου. Αιτιολογική έκθεση Σύμφωνα με την παράγραφο 5 λαμβάνεται υπόψη η πραγματική κατάσταση του ακινήτου. Τα στοιχεία του ακινήτου προκύπτουν από την οριστική εγγραφή του στο κτηματολογικό γραφείο και σε περίπτωση μη οριστικής εγγραφής από τον τίτλο κτήσης του. Σε περίπτωση έλλειψης των παραπάνω, λαμβάνεται υπόψη η πραγματική κατάσταση του ακινήτου. Σε περίπτωση που η πραγματική επιφάνεια του ακινήτου υπερβαίνει αυτή που αναγράφεται στην οριστική εγγραφή στο κτηματολογικό γραφείο ή στον τίτλο κτήσης ή στην οικοδομική άδεια, ή έχει γίνει αλλαγή της χρήσης του ακινήτου λαμβάνεται υπόψη η πραγματική επιφάνεια (πραγματικά τετραγωνικά μέτρα) και η πραγματική χρήση του ακινήτου π.χ. αποθήκη που έγινε κατοικία, ή κατοικίες ισογείου ή υπογείου που χρησιμοποιούνται ως επαγγελματικές στέγες. Δεν ενδιαφέρει δηλαδή για την επιβολή του φόρου και δεν υπάρχει διαφορετική φορολογική αντιμετώπιση των κτισμάτων, είτε αυτά είναι νόμιμα είτε αυθαίρετα είτε τακτοποιημένα με βάση οποιονδήποτε νόμο, ώστε να μην τίθενται σε μειονεκτικότερη θέση οι κύριοι νόμιμων ακινήτων. Καθίσταται σαφές ότι σε περίπτωση που η πραγματική και νομική κατάσταση του ακινήτου είναι διαφορετική από εκείνη που αναγράφεται στην οριστική εγγραφή στο κτηματολογικό γραφείο ή στον τίτλο κτήσης ή στην οικοδομική άδεια, είναι αναγκαίο να γίνεται διόρθωση των στοιχείων των ακινήτων από τους φορολογούμενους, καθώς ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. επιβάλλεται στη βάση της πραγματικής κατάστασης του ακινήτου. Κατά τον τρόπο αυτόν οι φορολογούμενοι αποφεύγουν την επιβολή φορολογίας μετά από έλεγχο και διασταυρώσεις των στοιχείων των ακινήτων εντός της προθεσμίας παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου, η οποία είναι εικοσαετής στις περιπτώσεις της φοροδιαφυγής.

γ) Δήλωση Ε9 για επικαιροποίηση στοιχείων που προσδιορίζουν απαλλαγή ή μειωμένο ΕΝ.Φ.Ι.Α. Τόσο για τα φυσικά όσο και για τα νομικά πρόσωπα θα πρέπει να ελεγχθεί η κατάσταση των ακινήτων και να συμπληρωθούν οι συγκεκριμένοι κωδικοί οι οποίοι ρυθμίζουν την πλήρη ή την μερική απαλλαγή ορισμένων ακινήτων από την Επιβολή του φόρου.

Οι επιλογές της ειδικής κατηγορίας και της χρήσης των ακινήτων βρίσκονται στο κάτω μέρος της φόρμας δήλωσης στοιχείων ακινήτου τόσο για τα ακίνητα όσο και για τα αγροτεμάχια.

δ) Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπ. Οικ. τον Φεβρουάριο του 2014 υποχρέωση για υποβολή Ε9 επίσης έχουν:

-> Όποιος έχει ακίνητο σε πολυκατοικία, η οποία διαθέτει κοινόχρηστη πισίνα ή κλειστούς (υπόγειους κυρίως) κοινόχρηστους χώρους αποθηκών ή θέσεων στάθμευσης, για να τους αναγράψει στη δήλωση στοιχείων ακινήτων. Τονίζεται πως η δήλωση αυτή, αντίθετα με όσα έχουν αναληθώς γραφτεί, καλύπτει τις περιπτώσεις που αυτά είναι παρακολουθήματα και συνεπώς υπάρχει αποκλειστική χρήση κοινόχρηστου χώρου. Δεν πρέπει, συνεπώς, να δηλωθούν περιπτώσεις που δεν αποτελούν παρακολουθήματα της ιδιοκτησίας.

-> Ο εργολάβος, για να αναγράψει το εργολαβικό του αντάλλαγμα, εφόσον έχουν παρέλθει 4 χρόνια από την έναρξη ανέγερσης της οικοδομής ή έχουν χρησιμοποιηθεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο από αυτόν τα ακίνητα πριν την παρέλευση της τετραετίας. Ο οικοπεδούχος, για να διαγράψει το εργολαβικό αντάλλαγμα, κατά τα ανωτέρω.
-> Ο κάτοχος ακινήτου που ανήκει σε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης, ο οποίος κατέχει το ακίνητο χωρίς τη συναίνεση του φορέα.
-> Ο κάτοχος ακινήτου που ανήκει στην ΕΤΑΔ ΑΕ και στην «Παράκτιο Αττικό Μέτωπο Α.Ε.», ο οποίος κατέχει το ακίνητο με τη συναίνεση των εταιρειών αυτών.
-> Οι Ο.Τ.Α. για τα ακίνητα τα οποία έχουν δεσμεύσει και έχει προσδιορισθεί η αποζημίωση, για το χρονικό διάστημα κατά το οποίο εκκρεμεί η καταβολή της σχετικής αποζημίωσης. (Ο κύριος του δεσμευμένου από Ο.Τ.Α. ακινήτου εξακολουθεί να είναι υπόχρεος να δηλώνει το ακίνητο).

Σημείωση:
Υπενθυμίζουμε ότι οι απαλλαγές από τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων ορίζονται στο άρθρο 3 του νόμου 4223/2013 (παράγραφοι 1,2,3 και 4). 
Επίσης να αναφέρουμε ότι για τον τύπο και το περιεχόμενο καθώς και τον τρόπο μεταβολής ή υποβολής στοιχείων ακινήτων έχει εκδοθεί η απόφαση ΠΟΛ.1052/17.2.2014.
Κλείνοντας, να τονίσουμε ότι θεωρούμε πως είναι αδύνατον να μπορέσουν οι φορολογούμενοι και οι επαγγελματίες του χώρου να προλάβουν την εμπρόθεσμη υποβολή των δηλώσεων Ε9 μέχρι την 30η Μαΐου 2014. Θα πρέπει η ηγεσία του υπ. Οικ. να λάβει σοβαρά υπόψη της την κρισιμότητα αυτής της υποχρέωσης από πλευράς φορολογουμένων, διότι σε περίπτωση λανθασμένης υποβολής ή μη εμπρόθεσμης επικαιροποίησης των στοιχείων της ακίνητης περιουσίας, τα αποτελέσματα θα είναι επιβαρυντικά για τους πολίτες. Αν η πρόθεση του υπ. Οικ. είναι η ορθή απεικόνιση της ακίνητης περιουσίας των πολιτών -οι οποίοι έχουν υποβάλει πολλές φορές το συγκεκριμένο έντυπο Ε9- και η δημιουργία του περίφημου περιουσιολογίου, τότε πρέπει να αποφασίσει άμεσα τη μετάθεση της καταληκτικής ημερομηνίας, γιατί σε αντίθετη περίπτωση οι Δ.Ο.Υ. θα κατακλυστούν από πολίτες που θα συρρέουν για τις διορθώσεις στο εκκαθαριστικό του ΕΝ.Φ.Ι.Α.
Δεν πρέπει να ξεχνούν οι άνθρωποι του υπ. Οικ. ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων η μη ορθή αναγραφή στο Ε9 της ακίνητης περιουσίας των πολιτών δεν οφείλεται στους πολίτες αλλά στη Διοίκηση και στις αλληλοαναιρούμενες αποφάσεις της, καθώς και στα προβλήματα που διαρκώς ανέκυπταν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της Γ.Γ.Π.Σ. Συνεπώς, η μετάθεση της καταληκτικής ημερομηνίας δεν πρέπει να ηχεί στα ώτα των ιθυνόντων ως παράκληση αλλά ως απαίτηση.