Το νέο ασφαλιστικό από 1.1.2017
"Είναι χαρακτηριστικό ότι τους τελευταίους μήνες δεχόμαστε επί
καθημερινής βάσεως βομβαρδισμό ερωτημάτων από τους πελάτες μας γύρω από
το ακανθώδες θέμα του ασφαλιστικού και καλούμαστε να δώσουμε απαντήσεις
για το πώς θα υπολογιστούν οι εισφορές, ποια μορφή εταιρείας θα είναι
συμφέρουσα, κ.λπ. Όμως, δεν είμαστε σε θέση να απαντήσουμε με
βεβαιότητα, αφού δεν έχουμε στα χέρια τις ερμηνευτικές εγκυκλίους, γεγονός
που δημιουργεί διάφορα ζητήματα, ανασφάλεια, πίεση, ακόμη και ένταση
στις σχέσεις με τους πελάτες των γραφείων μας."
Επιμέλεια
Επιστημονική ομάδα TAXHEAVEN
Πηγή: Taxheaven (05/12/2016)
Φτάσαμε αισίως στον τελευταίο μήνα του έτους και βρισκόμαστε πλέον μια ανάσα από την εφαρμογή των διατάξεων του νέου ασφαλιστικού. Παρόλο που οι νέες διατάξεις για μια σειρά σημαντικών θεμάτων ισχύουν από 1.1.2017, εντούτοις μέχρι και σήμερα δεν έχουν κοινοποιηθεί οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι που αφορούν στα άρθρα 38, 39, 40 και 41 του νόμου αυτού (φυσικά και για τα άλλα σημαντικά άρθρα του νόμου), με αποτέλεσμα να επικρατεί ένα απέραντο κομφούζιο γύρω από τα μείζονα ζητήματα που ανακύπτουν. Στον επιχειρηματικό κόσμο επικρατεί αναβρασμός και ανασφάλεια, ενώ οι επαγγελματίες, αλλά κι εμείς οι λογιστές βαδίζουμε στα τυφλά, αφού δεν γνωρίζουμε τι μέλλει γενέσθαι για τα βασικά θέματα που σχετίζονται με τα άρθρα αυτά του νόμου «Κατρούγκαλου».
Δυστυχώς για μια ακόμη φορά η πολιτεία (σ.σ. εν προκειμένω η ηγεσία του υπ. Εργασίας), κωλυσιεργεί αναφορικά με την έκδοση των ερμηνευτικών εγκυκλίων που αφορούν στα επίμαχα άρθρα του ν.4387/2016 και ως εκ τούτου η αγορά φαίνεται να αντιδρά σπασμωδικά με βάση φήμες ή ακόμη και ανυπόστατα άρθρα σε διάφορες ιστοσελίδες και Μ.Μ.Ε. Μάλιστα, είναι αρκετοί οι αυτοαπασχολούμενοι οι οποίοι μπροστά στον φόβο που έχει καλλιεργηθεί από μεγάλη μερίδα των Μ.Μ.Ε., τρέχουν πανικόβλητοι να κλείσουν τα βιβλία τους —χωρίς να ελέγξουν ή να ζυγίσουν όλες τις παραμέτρους—, ενώ πολλοί επιχειρηματίες σκέφτονται ή έχουν ήδη δρομολογήσει τις διαδικασίες για την μετεγκατάσταση της επιχείρησης τους σε γειτονικές χώρες (πραγματικά ή εικονικά).
Είναι χαρακτηριστικό ότι τους τελευταίους μήνες δεχόμαστε επί καθημερινής βάσεως βομβαρδισμό ερωτημάτων από τους πελάτες μας γύρω από το ακανθώδες θέμα του ασφαλιστικού και καλούμαστε να δώσουμε απαντήσεις για το πώς θα υπολογιστούν οι εισφορές, ποια μορφή εταιρείας θα είναι συμφέρουσα, κ.λπ. Όμως, δεν είμαστε σε θέση να απαντήσουμε με βεβαιότητα, αφού δεν έχουμε στα χέρια τις ερμηνευτικές εγκυκλίους, γεγονός που δημιουργεί διάφορα ζητήματα, ανασφάλεια, πίεση, ακόμη και ένταση στις σχέσεις με τους πελάτες των γραφείων μας. Ταυτόχρονα, η καθυστέρηση έκδοσης και κοινοποίησης των εγκυκλίων έχει ως αποτέλεσμα να δίνονται —με επιφύλαξη πάντα και κάτω από την πίεση των επιχειρηματιών— διάφορες ερμηνείες τόσο από μας τους λογιστές, όσο και από νομικούς και άλλους ερμηνευτές των διατάξεων, γεγονός που λόγω της μη κοινοποίησης των θέσεων του υπ. Εργασίας μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένες κινήσεις για ορισμένους, επιλογή λανθασμένων εταιρικών σχημάτων, μετατροπή εταιρειών ή ακόμη και απώλεια πελατών σε όσους συναδέλφους προτείνουν στους πελάτες τους απλά να περιμένουν.
Σχετικά με τις επιδράσεις των αλλαγών στο ασφαλιστικό —σε συνδυασμό με τις αλλαγές στη φορολογία— από την 1.1.2017, αλλά και συγκρίσεις μεταξύ των επιβαρύνσεων των τριών τελευταίων ετών (2014, 2015, 2016) όπως προέκυψαν από τις μεταβολές στους συντελεστές φορολογίας, στην εισφορά αλληλεγγύης, στον φόρο μερισμάτων αλλά και στο ασφαλιστικό, μπορείτε να μελετήσετε την πλήρη μελέτη του κόμβου (Δείτε την μελέτη στο φορολογικό αρχείο του κόμβο).
Ας δούμε όμως στο σημείο αυτό, ενδεικτικά, ορισμένα θέματα1 του νέου ασφαλιστικού για τα οποία έχουν δημιουργηθεί απορίες και που πρέπει να διευκρινιστούν ή για να είμαστε ακριβείς που έπρεπε ήδη να είχε επιλύσει το υπ. Εργασίας.
I. Μέλη Δ.Σ. με μη συμμετοχή ή συμμετοχή στο κεφάλαιο μικρότερη του 3%
Σύμφωνα με το άρθρο 38 του ν.4387/2016, καταβάλλουν ασφαλιστική εισφορά για τον κλάδο σύνταξης ποσοστού 20% επιμεριζόμενη κατά ποσοστό 6,67% για τον εργαζόμενο και 13,33% για τον εργοδότη για τις ακόλουθες, ιδίως, κατηγορίες ασφαλισμένων, διατηρούμενης σε ισχύ του τεκμηρίου της ρύθμισης του άρθρου 2 παρ. 1 του α. ν. 1846/1951:
«[…] δ. Τα πρόσωπα που διορίζονται ως μέλη Διοικητικού Συμβουλίου Α. Ε. και λαμβάνουν αμοιβή, των ανωτέρω ποσοστών υπολογιζομένων επί της αμοιβής κατ' αποκοπή […]».
Μετά την προσεκτική ανάγνωση της ανωτέρω διάταξης ανακύπτουν τα ακόλουθα ερωτήματα και προβληματισμοί2:
► Οι συνεισπραττόμενες εισφορές θα υπολογίζονται και για τα μέλη του Δ.Σ.;
► Τα μέλη του Δ.Σ. που δεν εισπράττουν αμοιβές, αλλά αποζημιώσεις για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις θα εντάσσονται στην ίδια διάταξη;
► Τα μέλη του Δ.Σ. που λαμβάνουν αμοιβές από μερίσματα θα τύχουν της ίδιας αντιμετώπισης;
► Γνωρίζει το υπ. Εργασίας πόσα διαφορετικά είδη αμοιβών/αποζημιώσεων Δ.Σ. υπάρχουν και πως αυτά ορίζονται στον ν.2190/1920;
► Οι ανωτέρω αμοιβές θα εμφανίζονται στην Α.Π.Δ. και αν ναι, πότε θα είναι έτοιμο το μηχανογραφικό σύστημα του Ι.Κ.Α.;
ΙΙ. Περιστασιακά απασχολούμενοι
Σύμφωνα με την περίπτωση στ' της παραγράφου 3 του άρθρου 38 «[…] στο εισόδημα, από άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος, για το οποίο εκδίδονται δελτία παροχής υπηρεσιών, τιμολόγια ή αποδείξεις επαγγελματικής δαπάνης, καταβάλλεται εισφορά, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 39 του παρόντος, αναλόγως εφαρμοζομένων, μη εφαρμοζομένης στην περίπτωση αυτή της παρ. 3 του άρθρου 39 του παρόντος.
Υπόχρεος για την καταβολή της εργοδοτικής εισφοράς είναι οποιοδήποτε πρόσωπο, φυσικό ή νομικό, για λογαριασμό του οποίου οι ασφαλισμένοι του παρόντος άρθρου παρέχουν τις υπηρεσίες τους περιοδικά έναντι παροχής. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται και στις κατηγορίες αυτές οι πάσης φύσεως διατάξεις περί εισφορών του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ […]».
► Σε αυτές τις περιπτώσεις το υπ. Εργασίας θα πρέπει να εξηγήσει εάν η φράση «άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος» περιλαμβάνει και όλους τους περιστασιακά απασχολούμενους που όπως είναι γνωστό αμείβονται βάσει τίτλων κτήσεως που εκδίδονται από τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες. Αν η απάντηση είναι καταφατική από το υπ. Εργασίας, τότε πώς θα συμβάλλουν αυτές οι εισφορές στη συνταξιοδότηση των περιστασιακά απασχολούμενων;
ΙΙΙ. Μελλοντικοί έλεγχοι και ασφαλιστικές εισφορές
Σύμφωνα με το άρθρο 39 παρ. 2 του ν.4387/2016 ισχύουν τα εξής: «[…] 2. Τα ως άνω ποσοστά (20% για την ασφάλιση των αυτοαπασχολούμενων - ελ. επαγγελματιών) υπολογίζονται επί του μηνιαίου εισοδήματος, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα, από την άσκηση δραστηριότητά τους κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος […]».
►Το υπ. Εργασίας πρέπει να διευκρινίσει για το τι θα γίνεται στις περιπτώσεις που το φορολογητέο αποτέλεσμα αναμορφωθεί μελλοντικά μετά από έλεγχο. Εάν αυξηθεί το φορολογητέο εισόδημα λόγω μη αναγνώρισης δαπανών, θα επιμερισθεί στους μήνες του έτους αναφοράς και θα επιβάλλονται και πρόστιμα διαφορετικά για κάθε μήνα;
IV. Μπλοκάκια
Σύμφωνα με την παράγραφο 9 του άρθρου 39 του ν.4387/2016 ισχύουν τα εξής: «[…] Στους ασφαλισμένους της παρ. 1 του παρόντος άρθρου, οι οποίοι αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών και για τους οποίους προκύπτει ότι το εισόδημά τους προέρχεται από την απασχόλησή τους σε ένα ή και δύο πρόσωπα (φυσικά και νομικά) εφαρμόζονται αναλογικά ως προς το ύψος, τον τρόπο υπολογισμού και τον υπόχρεο καταβολής της εισφοράς, οι διατάξεις του άρθρου 38 του παρόντος […]».
Η συγκεκριμένη διάταξη χρήζει πολλών διευκρινήσεων:
►Τι θα γίνεται στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι απασχολούμενοι σε δύο εργοδότες εκδώσουν κατά τη διάρκεια του έτους ένα τιμολόγιο και σε τρίτο εργοδότη; Θα εξαιρούνται από τη διάταξη και οι εισφορές που είχε πληρώσει ο εργοδότης για λογαριασμό του θα επιστρέφονται;
► Πώς θα γνωρίζει ο εργοδότης εάν ο απασχολούμενος (ελεύθερος επαγγελματίας) παρέχει υπηρεσίες σε άλλον εργοδότη και σε πόσους;
Κύκλοι του υπουργείου Εργασίας —σύμφωνα με άρθρο του κου Δημ. Μπούρλου— αναφέρουν πως αν πρόκειται για ποσό μικρό που δείχνει περιστασιακή και όχι σταθερή απασχόληση τότε εξετάζεται το ενδεχόμενο ο εργαζόμενος να μην χάνει το καθεστώς του μισθωτού. Ωστόσο «γκρίζο» παραμένει το πως θα αντιμετωπίζεται συνταξιοδοτικά ο συγκεκριμένος εργαζόμενος (πως θα διαμορφώνεται ο ασφαλιστικός του χρόνος), ειδικά στη μεταβατική περίοδο μέχρι το 2021, καθώς μέχρι τότε ισχύουν διαφορετικά καθεστώτα εξόδου για Ο.Α.Ε.Ε. και Ι.Κ.Α.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση θα πρέπει επίσης να προσδιοριστεί και η χρονική περίοδος κατά την οποία απαιτείται η έκδοση τιμολογίου προς δύο εργοδότες. Εικάζεται μόνο, ότι η χρονική περίοδος θα είναι κάθε ημερολογιακό έτος.
V. Εισόδημα βάσει του οποίου θα υπολογιστούν οι εισφορές για αυτοαπασχολούμενους, κ.λπ. (σύμφωνα με τις περιπτώσεις της παραγράφου 7 του άρθρου 39)
Σύμφωνα με την παράγραφο αυτή ασφαλίζονται οι ακόλουθοι:
«[…] Υποχρέωση εισφοράς κατά τα οριζόμενα στο παρόν άρθρο σχετικά με τις εισφορές αυτοπασχολουμένων και ελεύθερων επαγγελματιών έχουν, πέραν των προσώπων της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού και οι εξής:
α. Τα μέλη ή μέτοχοι Οργανισμών, Κοινοπραξιών ή κάθε μορφής Εταιρειών, πλην των Ανωνύμων και των Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών, των οποίων ο σκοπός συνιστά δραστηριότητα, για την οποία τα ασκούντα αυτή πρόσωπα υπάγονταν στην ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. (επαγγελματική, βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα)
β. Τα μέλη του Δ.Σ. των Α. Ε. με αντικείμενο επιχειρήσεως επαγγελματική, βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα σε όλη την Επικράτεια, εφόσον αυτά είναι μέτοχοι κατά ποσοστό 3% τουλάχιστον
γ. Οι μέτοχοι των Ανωνύμων Εταιρειών, των οποίων ο σκοπός είναι η μεταφορά προσώπων ή πραγμάτων επί κομίστρω με αυτοκίνητα δημόσιας χρήσης, εφόσον είναι κάτοχοι ονομαστικών μετοχών
δ. Οι διαχειριστές Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας που ορίστηκαν με το καταστατικό ή με απόφαση των εταίρων
ε. Ο μοναδικός εταίρος Μονοπρόσωπης Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας […]».
Για όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις — που αφορούν χιλιάδες ασφαλισμένους— το μόνο που έχει γίνει γνωστό μέχρι σήμερα είναι ότι οι ασφαλιστικές εισφορές ενδέχεται να υπολογίζονται πάνω στα μερίσματα τα οποία θα δηλωθούν από τα μέλη των εν λόγω εταιριών (βλ. συνέντευξη του Διοικητή του Ο.Α.Ε.Ε.).
Το πρόβλημα για τις περιπτώσεις αυτές έγκειται στο γεγονός ότι, η εγκύκλιος δεν έχει ακόμη κοινοποιηθεί και ενδέχεται αυτό να γίνει μετά την 1.1.2017, όταν θα είναι πλέον αργά για όλους τους εμπλεκόμενους να προβούν στις απαραίτητες κινήσεις έτσι ώστε να προγραμματίσουν τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις. Επίσης στις περισσότερες από τις ως άνω περιπτώσεις, είναι σχεδόν αδύνατο να προσδιορισθεί το εισόδημα που θα υπαχθεί σε ασφάλιση με βάση το σημερινό έντυπο φορολογίας εισοδήματος Ε1. Για παράδειγμα, στους κωδικούς της δήλωσης που δηλώνονται τα μερίσματα, καταχωρούνται και μερίσματα τα οποία δεν θα υπόκεινται σε ασφάλιση (π.χ. μέρισμα από μετοχές χωρίς άλλη σχέση με την εταιρία, δηλαδή μέλος Δ.Σ., διαχειριστής, κ.λπ.).
Θεωρούμε απαραίτητη τη συνδρομή της φορολογικής Διοίκησης και ίσως την τροποποίηση (προσθήκη κωδικών ή αναδυόμενων πινάκων με ανάλυση) της φορολογικής δήλωσης Ε1 έτσι ώστε να μην απαιτηθεί νέα γραφειοκρατική διαδικασία ή συμπλήρωση και επιπλέον νέων εντύπων.
VI. Διαχωρισμός εισοδημάτων σε περίπτωση απασχόλησης ανά φορέα για απασχολούμενους που εντάσσονται στο άρθρο 39
Παρόμοιο πρόβλημα διαχωρισμού εισοδημάτων έχουμε και στις περιπτώσεις που κάποιοι ασφαλισμένοι δραστηριοποιούνται με πολλαπλή απασχόληση σε κλάδους που ασφαλίζονται στο άρθρο 39 (π.χ. μηχανικοί, δικηγόροι, ιατροί κλπ.) και για τους οποίους ισχύουν διαφορετικές εισφορές ανάλογα με τις υποχρεωτικές επιβαρύνσεις (επικουρική ασφάλιση, εφάπαξ, κ.λπ.). Ακόμη όμως και στις περιπτώσεις που ορισμένοι επαγγελματίες δραστηριοποιούνται μόνο σε ένα αντικείμενο (π.χ. ιατροί, δικηγόροι ή μηχανικοί), βάσει των εντύπων της φορολογίας εισοδήματος δεν είναι εφικτό να υπολογιστούν αυτόματα τα ποσά των ασφαλιστικών εισφορών (κύριας και επικουρικής), αφού δεν καταχωρούνται τα καθαρά τους κέρδη σε διακριτούς κωδικούς βάσει επαγγέλματος.
VII. Ταυτόχρονη καταβολή φόρων και εισφορών
Σύμφωνα με την παράγραφο 10 του άρθρου 38 του ν. 4387/2016 ισχύουν τα εξής: «[…] Από 1.7.2016 οι αποδοχές των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, καθώς και οι ασφαλιστικές εισφορές και ο φόρος μισθωτών υπηρεσιών κατατίθενται από τους εργοδότες μέσω τραπεζικού λογαριασμού και μεταφέρονται αντιστοίχως και αποδίδονται από την οικεία τράπεζα στους λογαριασμούς των δικαιούχων μισθωτών, των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης και του Δημοσίου. Για το σκοπό αυτόν κάθε υπόχρεος εργοδότης υπογράφει σχετική σύμβαση με τράπεζα που επιλέγει. Κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης[…]».
► Για μια ακόμη φορά το υπουργείο εμφανίζεται ασυνεπές στην εφαρμογή παρόμοιας διάταξης νόμου. Είναι η δεύτερη φορά που η συγκεκριμένη διάταξη μπήκε σε νόμο και δεν εφαρμόστηκε.
VIII. Ανώτατο πλαφόν
Το πλαφόν (ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών) για τους ασφαλισμένους του άρθρου 38 (μισθωτούς) είναι 5.860,80 x 12 (Φ80000/οικ. 40108/1544/ 2016) , Το εν λόγω ανώτατο όριο σύμφωνα με την εγκύκλιο εφαρμόζεται και επί πολλαπλής μισθωτής απασχόλησης ή έμμισθης εντολής, όσον αφορά όμως μόνο στην εισφορά ασφαλισμένου. Συνεπώς ο εργαζόμενος σε περίπτωση πολλαπλής απασχόλησης μισθωτού του οποίου ο μισθός θα υπερβαίνει το πλαφόν θα πρέπει να ενημερώνει τον δεύτερο εργοδότη έτσι ώστε να μην κάνει χρήση του πλαφόν στις δικές του εισφορές και να πληρώνει περισσότερο.
► Εάν υποθέσουμε ότι ο μισθωτός εργάζεται σε δύο εργοδότες, για ποιόν από τους δύο δεν θα ισχύει το ανώτατο όριο; Μήπως και για τους δύο; Είναι λογικό, όσο τρελό και εάν ακούγεται αυτό, οι εργοδότες να επιβαρύνονται με μεγαλύτερες εισφορές όταν ένας εργαζόμενος αποφασίσει να έχει και δεύτερη απασχόληση;
IX. Ο υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών κατά το πρώτο διάστημα κάθε έτους για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους
Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει μέχρι σήμερα γνωστά, ο υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών κατά το πρώτο διάστημα κάθε έτους και μέχρι την τελική εκκαθάριση των εισοδημάτων θα γίνεται με το εισόδημα του προ προηγούμενου έτους (π.χ. για το 2017 με βάση τα εισοδήματα του 2015). Το πρόβλημα αυτό δεν παρουσιάζεται μόνο στην πρώτη εφαρμογή από 1.1.2017, αλλά και για τα επόμενα έτη.
►Πως θα υπολογίζονται κάθε χρόνο οι εισφορές για τους πρώτους μήνες, όταν ο νόμος ορίζει ότι η βάση αναφοράς είναι το προηγούμενο έτος; Πως θα γίνεται ο καταλογισμός των εισφορών με τρόπο που είναι αντίθετος στον νόμο; Μήπως αυτό δημιουργεί νομικά προβλήματα που δεν μπορούν να υπερκαλυφθούν με εγκυκλίους, παρά μόνο με νομοθετική παρέμβαση και τροποποίηση του νόμου;
Ακόμα και εάν όμως τροποποιηθεί η διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 39 και η παράγραφος 1 του άρθρου 40 έτσι ώστε να καλυφθεί το νομοθετικό κενό αυτό, το αποτέλεσμα δεν θα είναι και το καλύτερο ούτε για τον ασφαλισμένο (εφόσον υπάρχει μεγάλη απόκλιση προς τα κάτω για τα φορολογητέα κέρδη από το ένα έτος στο άλλο), ούτε και για τον ΕΦΚΑ (εφόσον η απόκλιση προς τα πάνω).
Μια πιο δίκαιη λύση θα ήταν μέσα στον πρώτο ή τον δεύτερο μήνα το έτους, κατά δήλωση του ασφαλισμένου να υποβάλλεται ηλεκτρονικά ένα απλό έντυπο με τα προσωρινά αποτελέσματα της κλειόμενης χρήσης, πάνω στην οποία θα υπολογισθούν οι εισφορές του νέου έτους. Ο τελικός συμψηφισμός θα γίνεται με την τελική εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης. Με αυτόν τον τρόπο οι αποκλίσεις σίγουρα θα είναι πολύ μικρότερες σε σχέση με το να υπολογίζονται οι εισφορές με βάση τα κέρδη του προ προηγούμενου έτους.
X. Αντικειμενικό σύστημα τεκμαρτού υπολογισμού εισφορών
Σύμφωνα με το άρθρο 46 του ν.4387/2016 ο υπ. Εργασίας μπορεί να εκδίδει προεδρικά Δ/τα για την θέσπιση αντικειμενικού συστήματος τεκμαρτού υπολογισμού του ελάχιστου απαιτούμενου αριθμού ημερομισθίων και ποσού εισφορών για κατηγορίες ή κλάδους επιχειρήσεων κατά μήνα λειτουργίας της επιχείρησης ή άλλο χρονικό διάστημα και ανάλογα με τις εκτελούμενες εργασίες.
Χρόνια τώρα προσπαθούμε να καταργήσουμε τα τεκμήρια στη φορολογία εισοδήματος ως ένα άδικο μέτρο, τελικά βλέπουμε ότι θα αρχίζει να εφαρμόζεται, και στην ασφάλιση.
Το τεκμήριο βεβαία θα είναι μαχητό (αυτό έλειπε), όμως τις μάχες θα πρέπει για μια ακόμη φορά να τις δώσουν οι επιχειρήσεις και οι εργοδότες οι οποίοι δεν έχουν τίποτε καλύτερο να κάνουν, από το να τρέχουν στα δικαστήρια για να βρουν το δίκιο τους.
Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του ιδίου άρθρου, σε περίπτωση κατά την οποία το παραπάνω ελάχιστο τεκμαρτό ποσό είναι μεγαλύτερο από τα δηλωθέντα από τον εργοδότη ημερομίσθια ο εργοδότης δύναται να αμφισβητήσει τον υπολογισμό υποβάλλοντας εντός διμήνου από την υποβολή της Α.Π.Δ. του αντίστοιχου διαστήματος τους ισχυρισμούς του και κάθε αναγκαίο αποδεικτικό στοιχείο. Σε περίπτωση που δεν αμφισβητηθεί ο υπολογισμός ή δεν γίνουν δεκτές οι αντιρρήσεις του εργοδότη το επιπλέον δηλωθέν ποσό συμψηφίζεται με οφειλόμενες εισφορές για ασφαλιστική τακτοποίηση συγκεκριμένων προσώπων αν διαπιστωθεί μεταγενέστερα ότι αυτοί απασχολήθηκαν στις εργασίες του συγκεκριμένου εργοδότη κατά την ίδια περίοδο. Αν ο εργοδότης απασχολεί εργαζόμενους μερικής απασχόλησης το επιπλέον ποσό δύναται επιπλέον να συμψηφισθεί με το απαιτούμενο για τους ίδιους εργαζόμενους ποσό εισφορών για πλήρη απασχόληση.
Δηλαδή θα υπάρξουν περιπτώσεις όπου ο εργοδότης θα καταβάλλει μεγαλύτερες εισφορές λόγω αντικειμενικού συστήματος (ανεξάρτητα από τις πραγματικές) και εν συνεχεία θα προσπαθεί να συμψηφίσει το υπερβάλλον εάν γίνει δεκτή η ένστασή του. Και αυτό πιστεύει ο συντάκτης του νόμου ότι θα κριθεί συνταγματικό;
______________________
[1] Δεν θα αναφερθούμε στα μεγάλα προβλήματα που ανακύπτουν στους ασφαλισμένους στον Ο.Γ.Α. ή του κουρέματος κατά 60% των συντάξεων των ενεργών αγροτών σύμφωνα με την επίμαχη διάταξη του άρθρου 20 του νέου ασφαλιστικού νόμου (σ.σ. βλ. άρθρο 20 παρ. 1 του ν.4387/2016).
[2] Δεν γνωρίζουμε επίσης την ερμηνεία που θα δοθεί για την χρήση του όρου "διαρκή σχέση παροχής υπηρεσιών" της παρ. 3 του άρθ. 38. (παρ. 3 άρθ. 38 ν.4387/2016) "στ. Για τους δικηγόρους με έμμισθη εντολή, και άλλα πρόσωπα ασφαλιστέα λόγω ιδιότητας, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην κοινωνική ασφάλιση, για το εισόδημα που προέρχεται από τη διαρκή σχέση παροχής υπηρεσιών."
https://www.taxheaven.gr/news/news/view/id/32430
Επιμέλεια
Επιστημονική ομάδα TAXHEAVEN
Πηγή: Taxheaven (05/12/2016)
Φτάσαμε αισίως στον τελευταίο μήνα του έτους και βρισκόμαστε πλέον μια ανάσα από την εφαρμογή των διατάξεων του νέου ασφαλιστικού. Παρόλο που οι νέες διατάξεις για μια σειρά σημαντικών θεμάτων ισχύουν από 1.1.2017, εντούτοις μέχρι και σήμερα δεν έχουν κοινοποιηθεί οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι που αφορούν στα άρθρα 38, 39, 40 και 41 του νόμου αυτού (φυσικά και για τα άλλα σημαντικά άρθρα του νόμου), με αποτέλεσμα να επικρατεί ένα απέραντο κομφούζιο γύρω από τα μείζονα ζητήματα που ανακύπτουν. Στον επιχειρηματικό κόσμο επικρατεί αναβρασμός και ανασφάλεια, ενώ οι επαγγελματίες, αλλά κι εμείς οι λογιστές βαδίζουμε στα τυφλά, αφού δεν γνωρίζουμε τι μέλλει γενέσθαι για τα βασικά θέματα που σχετίζονται με τα άρθρα αυτά του νόμου «Κατρούγκαλου».
Δυστυχώς για μια ακόμη φορά η πολιτεία (σ.σ. εν προκειμένω η ηγεσία του υπ. Εργασίας), κωλυσιεργεί αναφορικά με την έκδοση των ερμηνευτικών εγκυκλίων που αφορούν στα επίμαχα άρθρα του ν.4387/2016 και ως εκ τούτου η αγορά φαίνεται να αντιδρά σπασμωδικά με βάση φήμες ή ακόμη και ανυπόστατα άρθρα σε διάφορες ιστοσελίδες και Μ.Μ.Ε. Μάλιστα, είναι αρκετοί οι αυτοαπασχολούμενοι οι οποίοι μπροστά στον φόβο που έχει καλλιεργηθεί από μεγάλη μερίδα των Μ.Μ.Ε., τρέχουν πανικόβλητοι να κλείσουν τα βιβλία τους —χωρίς να ελέγξουν ή να ζυγίσουν όλες τις παραμέτρους—, ενώ πολλοί επιχειρηματίες σκέφτονται ή έχουν ήδη δρομολογήσει τις διαδικασίες για την μετεγκατάσταση της επιχείρησης τους σε γειτονικές χώρες (πραγματικά ή εικονικά).
Είναι χαρακτηριστικό ότι τους τελευταίους μήνες δεχόμαστε επί καθημερινής βάσεως βομβαρδισμό ερωτημάτων από τους πελάτες μας γύρω από το ακανθώδες θέμα του ασφαλιστικού και καλούμαστε να δώσουμε απαντήσεις για το πώς θα υπολογιστούν οι εισφορές, ποια μορφή εταιρείας θα είναι συμφέρουσα, κ.λπ. Όμως, δεν είμαστε σε θέση να απαντήσουμε με βεβαιότητα, αφού δεν έχουμε στα χέρια τις ερμηνευτικές εγκυκλίους, γεγονός που δημιουργεί διάφορα ζητήματα, ανασφάλεια, πίεση, ακόμη και ένταση στις σχέσεις με τους πελάτες των γραφείων μας. Ταυτόχρονα, η καθυστέρηση έκδοσης και κοινοποίησης των εγκυκλίων έχει ως αποτέλεσμα να δίνονται —με επιφύλαξη πάντα και κάτω από την πίεση των επιχειρηματιών— διάφορες ερμηνείες τόσο από μας τους λογιστές, όσο και από νομικούς και άλλους ερμηνευτές των διατάξεων, γεγονός που λόγω της μη κοινοποίησης των θέσεων του υπ. Εργασίας μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένες κινήσεις για ορισμένους, επιλογή λανθασμένων εταιρικών σχημάτων, μετατροπή εταιρειών ή ακόμη και απώλεια πελατών σε όσους συναδέλφους προτείνουν στους πελάτες τους απλά να περιμένουν.
Σχετικά με τις επιδράσεις των αλλαγών στο ασφαλιστικό —σε συνδυασμό με τις αλλαγές στη φορολογία— από την 1.1.2017, αλλά και συγκρίσεις μεταξύ των επιβαρύνσεων των τριών τελευταίων ετών (2014, 2015, 2016) όπως προέκυψαν από τις μεταβολές στους συντελεστές φορολογίας, στην εισφορά αλληλεγγύης, στον φόρο μερισμάτων αλλά και στο ασφαλιστικό, μπορείτε να μελετήσετε την πλήρη μελέτη του κόμβου (Δείτε την μελέτη στο φορολογικό αρχείο του κόμβο).
Ας δούμε όμως στο σημείο αυτό, ενδεικτικά, ορισμένα θέματα1 του νέου ασφαλιστικού για τα οποία έχουν δημιουργηθεί απορίες και που πρέπει να διευκρινιστούν ή για να είμαστε ακριβείς που έπρεπε ήδη να είχε επιλύσει το υπ. Εργασίας.
I. Μέλη Δ.Σ. με μη συμμετοχή ή συμμετοχή στο κεφάλαιο μικρότερη του 3%
Σύμφωνα με το άρθρο 38 του ν.4387/2016, καταβάλλουν ασφαλιστική εισφορά για τον κλάδο σύνταξης ποσοστού 20% επιμεριζόμενη κατά ποσοστό 6,67% για τον εργαζόμενο και 13,33% για τον εργοδότη για τις ακόλουθες, ιδίως, κατηγορίες ασφαλισμένων, διατηρούμενης σε ισχύ του τεκμηρίου της ρύθμισης του άρθρου 2 παρ. 1 του α. ν. 1846/1951:
«[…] δ. Τα πρόσωπα που διορίζονται ως μέλη Διοικητικού Συμβουλίου Α. Ε. και λαμβάνουν αμοιβή, των ανωτέρω ποσοστών υπολογιζομένων επί της αμοιβής κατ' αποκοπή […]».
Μετά την προσεκτική ανάγνωση της ανωτέρω διάταξης ανακύπτουν τα ακόλουθα ερωτήματα και προβληματισμοί2:
► Οι συνεισπραττόμενες εισφορές θα υπολογίζονται και για τα μέλη του Δ.Σ.;
► Τα μέλη του Δ.Σ. που δεν εισπράττουν αμοιβές, αλλά αποζημιώσεις για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις θα εντάσσονται στην ίδια διάταξη;
► Τα μέλη του Δ.Σ. που λαμβάνουν αμοιβές από μερίσματα θα τύχουν της ίδιας αντιμετώπισης;
► Γνωρίζει το υπ. Εργασίας πόσα διαφορετικά είδη αμοιβών/αποζημιώσεων Δ.Σ. υπάρχουν και πως αυτά ορίζονται στον ν.2190/1920;
► Οι ανωτέρω αμοιβές θα εμφανίζονται στην Α.Π.Δ. και αν ναι, πότε θα είναι έτοιμο το μηχανογραφικό σύστημα του Ι.Κ.Α.;
ΙΙ. Περιστασιακά απασχολούμενοι
Σύμφωνα με την περίπτωση στ' της παραγράφου 3 του άρθρου 38 «[…] στο εισόδημα, από άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος, για το οποίο εκδίδονται δελτία παροχής υπηρεσιών, τιμολόγια ή αποδείξεις επαγγελματικής δαπάνης, καταβάλλεται εισφορά, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 39 του παρόντος, αναλόγως εφαρμοζομένων, μη εφαρμοζομένης στην περίπτωση αυτή της παρ. 3 του άρθρου 39 του παρόντος.
Υπόχρεος για την καταβολή της εργοδοτικής εισφοράς είναι οποιοδήποτε πρόσωπο, φυσικό ή νομικό, για λογαριασμό του οποίου οι ασφαλισμένοι του παρόντος άρθρου παρέχουν τις υπηρεσίες τους περιοδικά έναντι παροχής. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται και στις κατηγορίες αυτές οι πάσης φύσεως διατάξεις περί εισφορών του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ […]».
► Σε αυτές τις περιπτώσεις το υπ. Εργασίας θα πρέπει να εξηγήσει εάν η φράση «άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος» περιλαμβάνει και όλους τους περιστασιακά απασχολούμενους που όπως είναι γνωστό αμείβονται βάσει τίτλων κτήσεως που εκδίδονται από τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες. Αν η απάντηση είναι καταφατική από το υπ. Εργασίας, τότε πώς θα συμβάλλουν αυτές οι εισφορές στη συνταξιοδότηση των περιστασιακά απασχολούμενων;
ΙΙΙ. Μελλοντικοί έλεγχοι και ασφαλιστικές εισφορές
Σύμφωνα με το άρθρο 39 παρ. 2 του ν.4387/2016 ισχύουν τα εξής: «[…] 2. Τα ως άνω ποσοστά (20% για την ασφάλιση των αυτοαπασχολούμενων - ελ. επαγγελματιών) υπολογίζονται επί του μηνιαίου εισοδήματος, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα, από την άσκηση δραστηριότητά τους κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος […]».
►Το υπ. Εργασίας πρέπει να διευκρινίσει για το τι θα γίνεται στις περιπτώσεις που το φορολογητέο αποτέλεσμα αναμορφωθεί μελλοντικά μετά από έλεγχο. Εάν αυξηθεί το φορολογητέο εισόδημα λόγω μη αναγνώρισης δαπανών, θα επιμερισθεί στους μήνες του έτους αναφοράς και θα επιβάλλονται και πρόστιμα διαφορετικά για κάθε μήνα;
IV. Μπλοκάκια
Σύμφωνα με την παράγραφο 9 του άρθρου 39 του ν.4387/2016 ισχύουν τα εξής: «[…] Στους ασφαλισμένους της παρ. 1 του παρόντος άρθρου, οι οποίοι αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών και για τους οποίους προκύπτει ότι το εισόδημά τους προέρχεται από την απασχόλησή τους σε ένα ή και δύο πρόσωπα (φυσικά και νομικά) εφαρμόζονται αναλογικά ως προς το ύψος, τον τρόπο υπολογισμού και τον υπόχρεο καταβολής της εισφοράς, οι διατάξεις του άρθρου 38 του παρόντος […]».
Η συγκεκριμένη διάταξη χρήζει πολλών διευκρινήσεων:
►Τι θα γίνεται στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι απασχολούμενοι σε δύο εργοδότες εκδώσουν κατά τη διάρκεια του έτους ένα τιμολόγιο και σε τρίτο εργοδότη; Θα εξαιρούνται από τη διάταξη και οι εισφορές που είχε πληρώσει ο εργοδότης για λογαριασμό του θα επιστρέφονται;
► Πώς θα γνωρίζει ο εργοδότης εάν ο απασχολούμενος (ελεύθερος επαγγελματίας) παρέχει υπηρεσίες σε άλλον εργοδότη και σε πόσους;
Κύκλοι του υπουργείου Εργασίας —σύμφωνα με άρθρο του κου Δημ. Μπούρλου— αναφέρουν πως αν πρόκειται για ποσό μικρό που δείχνει περιστασιακή και όχι σταθερή απασχόληση τότε εξετάζεται το ενδεχόμενο ο εργαζόμενος να μην χάνει το καθεστώς του μισθωτού. Ωστόσο «γκρίζο» παραμένει το πως θα αντιμετωπίζεται συνταξιοδοτικά ο συγκεκριμένος εργαζόμενος (πως θα διαμορφώνεται ο ασφαλιστικός του χρόνος), ειδικά στη μεταβατική περίοδο μέχρι το 2021, καθώς μέχρι τότε ισχύουν διαφορετικά καθεστώτα εξόδου για Ο.Α.Ε.Ε. και Ι.Κ.Α.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση θα πρέπει επίσης να προσδιοριστεί και η χρονική περίοδος κατά την οποία απαιτείται η έκδοση τιμολογίου προς δύο εργοδότες. Εικάζεται μόνο, ότι η χρονική περίοδος θα είναι κάθε ημερολογιακό έτος.
V. Εισόδημα βάσει του οποίου θα υπολογιστούν οι εισφορές για αυτοαπασχολούμενους, κ.λπ. (σύμφωνα με τις περιπτώσεις της παραγράφου 7 του άρθρου 39)
Σύμφωνα με την παράγραφο αυτή ασφαλίζονται οι ακόλουθοι:
«[…] Υποχρέωση εισφοράς κατά τα οριζόμενα στο παρόν άρθρο σχετικά με τις εισφορές αυτοπασχολουμένων και ελεύθερων επαγγελματιών έχουν, πέραν των προσώπων της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού και οι εξής:
α. Τα μέλη ή μέτοχοι Οργανισμών, Κοινοπραξιών ή κάθε μορφής Εταιρειών, πλην των Ανωνύμων και των Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών, των οποίων ο σκοπός συνιστά δραστηριότητα, για την οποία τα ασκούντα αυτή πρόσωπα υπάγονταν στην ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. (επαγγελματική, βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα)
β. Τα μέλη του Δ.Σ. των Α. Ε. με αντικείμενο επιχειρήσεως επαγγελματική, βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα σε όλη την Επικράτεια, εφόσον αυτά είναι μέτοχοι κατά ποσοστό 3% τουλάχιστον
γ. Οι μέτοχοι των Ανωνύμων Εταιρειών, των οποίων ο σκοπός είναι η μεταφορά προσώπων ή πραγμάτων επί κομίστρω με αυτοκίνητα δημόσιας χρήσης, εφόσον είναι κάτοχοι ονομαστικών μετοχών
δ. Οι διαχειριστές Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας που ορίστηκαν με το καταστατικό ή με απόφαση των εταίρων
ε. Ο μοναδικός εταίρος Μονοπρόσωπης Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρείας […]».
Για όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις — που αφορούν χιλιάδες ασφαλισμένους— το μόνο που έχει γίνει γνωστό μέχρι σήμερα είναι ότι οι ασφαλιστικές εισφορές ενδέχεται να υπολογίζονται πάνω στα μερίσματα τα οποία θα δηλωθούν από τα μέλη των εν λόγω εταιριών (βλ. συνέντευξη του Διοικητή του Ο.Α.Ε.Ε.).
Το πρόβλημα για τις περιπτώσεις αυτές έγκειται στο γεγονός ότι, η εγκύκλιος δεν έχει ακόμη κοινοποιηθεί και ενδέχεται αυτό να γίνει μετά την 1.1.2017, όταν θα είναι πλέον αργά για όλους τους εμπλεκόμενους να προβούν στις απαραίτητες κινήσεις έτσι ώστε να προγραμματίσουν τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις. Επίσης στις περισσότερες από τις ως άνω περιπτώσεις, είναι σχεδόν αδύνατο να προσδιορισθεί το εισόδημα που θα υπαχθεί σε ασφάλιση με βάση το σημερινό έντυπο φορολογίας εισοδήματος Ε1. Για παράδειγμα, στους κωδικούς της δήλωσης που δηλώνονται τα μερίσματα, καταχωρούνται και μερίσματα τα οποία δεν θα υπόκεινται σε ασφάλιση (π.χ. μέρισμα από μετοχές χωρίς άλλη σχέση με την εταιρία, δηλαδή μέλος Δ.Σ., διαχειριστής, κ.λπ.).
Θεωρούμε απαραίτητη τη συνδρομή της φορολογικής Διοίκησης και ίσως την τροποποίηση (προσθήκη κωδικών ή αναδυόμενων πινάκων με ανάλυση) της φορολογικής δήλωσης Ε1 έτσι ώστε να μην απαιτηθεί νέα γραφειοκρατική διαδικασία ή συμπλήρωση και επιπλέον νέων εντύπων.
VI. Διαχωρισμός εισοδημάτων σε περίπτωση απασχόλησης ανά φορέα για απασχολούμενους που εντάσσονται στο άρθρο 39
Παρόμοιο πρόβλημα διαχωρισμού εισοδημάτων έχουμε και στις περιπτώσεις που κάποιοι ασφαλισμένοι δραστηριοποιούνται με πολλαπλή απασχόληση σε κλάδους που ασφαλίζονται στο άρθρο 39 (π.χ. μηχανικοί, δικηγόροι, ιατροί κλπ.) και για τους οποίους ισχύουν διαφορετικές εισφορές ανάλογα με τις υποχρεωτικές επιβαρύνσεις (επικουρική ασφάλιση, εφάπαξ, κ.λπ.). Ακόμη όμως και στις περιπτώσεις που ορισμένοι επαγγελματίες δραστηριοποιούνται μόνο σε ένα αντικείμενο (π.χ. ιατροί, δικηγόροι ή μηχανικοί), βάσει των εντύπων της φορολογίας εισοδήματος δεν είναι εφικτό να υπολογιστούν αυτόματα τα ποσά των ασφαλιστικών εισφορών (κύριας και επικουρικής), αφού δεν καταχωρούνται τα καθαρά τους κέρδη σε διακριτούς κωδικούς βάσει επαγγέλματος.
VII. Ταυτόχρονη καταβολή φόρων και εισφορών
Σύμφωνα με την παράγραφο 10 του άρθρου 38 του ν. 4387/2016 ισχύουν τα εξής: «[…] Από 1.7.2016 οι αποδοχές των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, καθώς και οι ασφαλιστικές εισφορές και ο φόρος μισθωτών υπηρεσιών κατατίθενται από τους εργοδότες μέσω τραπεζικού λογαριασμού και μεταφέρονται αντιστοίχως και αποδίδονται από την οικεία τράπεζα στους λογαριασμούς των δικαιούχων μισθωτών, των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης και του Δημοσίου. Για το σκοπό αυτόν κάθε υπόχρεος εργοδότης υπογράφει σχετική σύμβαση με τράπεζα που επιλέγει. Κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης[…]».
► Για μια ακόμη φορά το υπουργείο εμφανίζεται ασυνεπές στην εφαρμογή παρόμοιας διάταξης νόμου. Είναι η δεύτερη φορά που η συγκεκριμένη διάταξη μπήκε σε νόμο και δεν εφαρμόστηκε.
VIII. Ανώτατο πλαφόν
Το πλαφόν (ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών) για τους ασφαλισμένους του άρθρου 38 (μισθωτούς) είναι 5.860,80 x 12 (Φ80000/οικ. 40108/1544/ 2016) , Το εν λόγω ανώτατο όριο σύμφωνα με την εγκύκλιο εφαρμόζεται και επί πολλαπλής μισθωτής απασχόλησης ή έμμισθης εντολής, όσον αφορά όμως μόνο στην εισφορά ασφαλισμένου. Συνεπώς ο εργαζόμενος σε περίπτωση πολλαπλής απασχόλησης μισθωτού του οποίου ο μισθός θα υπερβαίνει το πλαφόν θα πρέπει να ενημερώνει τον δεύτερο εργοδότη έτσι ώστε να μην κάνει χρήση του πλαφόν στις δικές του εισφορές και να πληρώνει περισσότερο.
► Εάν υποθέσουμε ότι ο μισθωτός εργάζεται σε δύο εργοδότες, για ποιόν από τους δύο δεν θα ισχύει το ανώτατο όριο; Μήπως και για τους δύο; Είναι λογικό, όσο τρελό και εάν ακούγεται αυτό, οι εργοδότες να επιβαρύνονται με μεγαλύτερες εισφορές όταν ένας εργαζόμενος αποφασίσει να έχει και δεύτερη απασχόληση;
IX. Ο υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών κατά το πρώτο διάστημα κάθε έτους για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους
Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει μέχρι σήμερα γνωστά, ο υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών κατά το πρώτο διάστημα κάθε έτους και μέχρι την τελική εκκαθάριση των εισοδημάτων θα γίνεται με το εισόδημα του προ προηγούμενου έτους (π.χ. για το 2017 με βάση τα εισοδήματα του 2015). Το πρόβλημα αυτό δεν παρουσιάζεται μόνο στην πρώτη εφαρμογή από 1.1.2017, αλλά και για τα επόμενα έτη.
►Πως θα υπολογίζονται κάθε χρόνο οι εισφορές για τους πρώτους μήνες, όταν ο νόμος ορίζει ότι η βάση αναφοράς είναι το προηγούμενο έτος; Πως θα γίνεται ο καταλογισμός των εισφορών με τρόπο που είναι αντίθετος στον νόμο; Μήπως αυτό δημιουργεί νομικά προβλήματα που δεν μπορούν να υπερκαλυφθούν με εγκυκλίους, παρά μόνο με νομοθετική παρέμβαση και τροποποίηση του νόμου;
Ακόμα και εάν όμως τροποποιηθεί η διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 39 και η παράγραφος 1 του άρθρου 40 έτσι ώστε να καλυφθεί το νομοθετικό κενό αυτό, το αποτέλεσμα δεν θα είναι και το καλύτερο ούτε για τον ασφαλισμένο (εφόσον υπάρχει μεγάλη απόκλιση προς τα κάτω για τα φορολογητέα κέρδη από το ένα έτος στο άλλο), ούτε και για τον ΕΦΚΑ (εφόσον η απόκλιση προς τα πάνω).
Μια πιο δίκαιη λύση θα ήταν μέσα στον πρώτο ή τον δεύτερο μήνα το έτους, κατά δήλωση του ασφαλισμένου να υποβάλλεται ηλεκτρονικά ένα απλό έντυπο με τα προσωρινά αποτελέσματα της κλειόμενης χρήσης, πάνω στην οποία θα υπολογισθούν οι εισφορές του νέου έτους. Ο τελικός συμψηφισμός θα γίνεται με την τελική εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης. Με αυτόν τον τρόπο οι αποκλίσεις σίγουρα θα είναι πολύ μικρότερες σε σχέση με το να υπολογίζονται οι εισφορές με βάση τα κέρδη του προ προηγούμενου έτους.
X. Αντικειμενικό σύστημα τεκμαρτού υπολογισμού εισφορών
Σύμφωνα με το άρθρο 46 του ν.4387/2016 ο υπ. Εργασίας μπορεί να εκδίδει προεδρικά Δ/τα για την θέσπιση αντικειμενικού συστήματος τεκμαρτού υπολογισμού του ελάχιστου απαιτούμενου αριθμού ημερομισθίων και ποσού εισφορών για κατηγορίες ή κλάδους επιχειρήσεων κατά μήνα λειτουργίας της επιχείρησης ή άλλο χρονικό διάστημα και ανάλογα με τις εκτελούμενες εργασίες.
Χρόνια τώρα προσπαθούμε να καταργήσουμε τα τεκμήρια στη φορολογία εισοδήματος ως ένα άδικο μέτρο, τελικά βλέπουμε ότι θα αρχίζει να εφαρμόζεται, και στην ασφάλιση.
Το τεκμήριο βεβαία θα είναι μαχητό (αυτό έλειπε), όμως τις μάχες θα πρέπει για μια ακόμη φορά να τις δώσουν οι επιχειρήσεις και οι εργοδότες οι οποίοι δεν έχουν τίποτε καλύτερο να κάνουν, από το να τρέχουν στα δικαστήρια για να βρουν το δίκιο τους.
Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του ιδίου άρθρου, σε περίπτωση κατά την οποία το παραπάνω ελάχιστο τεκμαρτό ποσό είναι μεγαλύτερο από τα δηλωθέντα από τον εργοδότη ημερομίσθια ο εργοδότης δύναται να αμφισβητήσει τον υπολογισμό υποβάλλοντας εντός διμήνου από την υποβολή της Α.Π.Δ. του αντίστοιχου διαστήματος τους ισχυρισμούς του και κάθε αναγκαίο αποδεικτικό στοιχείο. Σε περίπτωση που δεν αμφισβητηθεί ο υπολογισμός ή δεν γίνουν δεκτές οι αντιρρήσεις του εργοδότη το επιπλέον δηλωθέν ποσό συμψηφίζεται με οφειλόμενες εισφορές για ασφαλιστική τακτοποίηση συγκεκριμένων προσώπων αν διαπιστωθεί μεταγενέστερα ότι αυτοί απασχολήθηκαν στις εργασίες του συγκεκριμένου εργοδότη κατά την ίδια περίοδο. Αν ο εργοδότης απασχολεί εργαζόμενους μερικής απασχόλησης το επιπλέον ποσό δύναται επιπλέον να συμψηφισθεί με το απαιτούμενο για τους ίδιους εργαζόμενους ποσό εισφορών για πλήρη απασχόληση.
Δηλαδή θα υπάρξουν περιπτώσεις όπου ο εργοδότης θα καταβάλλει μεγαλύτερες εισφορές λόγω αντικειμενικού συστήματος (ανεξάρτητα από τις πραγματικές) και εν συνεχεία θα προσπαθεί να συμψηφίσει το υπερβάλλον εάν γίνει δεκτή η ένστασή του. Και αυτό πιστεύει ο συντάκτης του νόμου ότι θα κριθεί συνταγματικό;
______________________
[1] Δεν θα αναφερθούμε στα μεγάλα προβλήματα που ανακύπτουν στους ασφαλισμένους στον Ο.Γ.Α. ή του κουρέματος κατά 60% των συντάξεων των ενεργών αγροτών σύμφωνα με την επίμαχη διάταξη του άρθρου 20 του νέου ασφαλιστικού νόμου (σ.σ. βλ. άρθρο 20 παρ. 1 του ν.4387/2016).
[2] Δεν γνωρίζουμε επίσης την ερμηνεία που θα δοθεί για την χρήση του όρου "διαρκή σχέση παροχής υπηρεσιών" της παρ. 3 του άρθ. 38. (παρ. 3 άρθ. 38 ν.4387/2016) "στ. Για τους δικηγόρους με έμμισθη εντολή, και άλλα πρόσωπα ασφαλιστέα λόγω ιδιότητας, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην κοινωνική ασφάλιση, για το εισόδημα που προέρχεται από τη διαρκή σχέση παροχής υπηρεσιών."
https://www.taxheaven.gr/news/news/view/id/32430
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου